Structural equation modeling research on perceptions concerning ethics of accounting profession: an application in Eskisehir province

Abstract

Meslek etigi, is yasaminda meslek mensuplarinca genel kabul gormus ve benimsenmis kurallar toplulugudur. Ayni meslekte calisan bireylerin bu kurallara uygun hareket etmesi gerekmektedir. Ozellikle muhasebe meslek mensuplarinin mesleki faliyetlerini surdururken bu kurallara uygun hareket etmemeleri, toplumun buyuk bir kismini etkilemektedir. Buradan hareketle bu calismada, TURMOB(Turkiye Serbest Muhasebeci Mali Musavirler ve Yeminli Mali Musavirler Odalari Birligi) tarafindan hazirlanan “Etik Ilkeler Hakkinda Yonetmelik” Eskisehir il merkezinde faaliyette bulunan bagimsiz SMMM’ler (Serbest Muhasebeci Mali Musavirler) tarafindan nasil algilandigini belirleyip yeni bir model gelistirmek amaclanmistir. Konuya iliskin verilerin derlenmesinde iki bolumden olusan anketten yararlanilmistir. Verilerin analizinde aciklayici faktor analizi ve dogrulayici factor analizi yontemi kullanilmistir. Arastirma sonucunda, SMMM’lerin, meslek mensuplarinin uyacaklari temel etik ilkeleri onem sirasina gore 1’den 5’ dogru siralamasi istendiginde; 1. tercih olarak Mesleki Davranis ve sonra sirasiyla, Gizlilik, Tarafsizlik, Mesleki Yeterlilik/Ozen ve son tercih olarak ise Durustluk seklinde siralanmistir. Ilgili yonetmelik uyarinca etik ilkelerin degerlendirilmesi kapsaminda hazirlanan anket sorulari (36 ifade), yapilan faktor analizi sonucunda 9 faktor altinda toplanmistir. Elde edilen bu faktor analizi sonuclarindan faydalanarak etik ilkeler, 1. ve 2. duzeyde dogrulayici faktor analizi ile incelenmistir. Ayrica calismada muhasebe meslek mensuplarinin uyulmasi gerek etik ilkelere iliskin bir model onerilmistir. Arastirma verilerinin degerlendirilmesinde SPSS 20.0 ve Lisrel 8.72 paket programindan faydalanilmistir