Abstract
U ovom radu autori su se zainteresovali da istraže prirodu očekivanja koja razvijaju psihijatrijski pacijenti u odnosu na ishod tretmana, kao i povezanost tih očekivanja sa vrstom i izraženošću problema zbog kojeg se trenutno nalaze na psihijatrijskom tretmanu. Ispitivano je četiri vrste očekivanja koja se odnose na ishod tretmana: specifični lokus kontrole, specifična i generalna self-efikasnost i percepcija kontrole. Od kliničkih varijabli korišćene su dijagnoze poremećaja kao i indeks uznemirenosti (Globalni indeks ozbiljnosti stanja). Istraživanje je sprovedeno na 129 ispitanika koji su u vreme ispitivanja bili uključeni u tretman na psihijatrijskim ustanovama u Vojvodini. Klaster analizom je ustanovljeno postojanje šest interpretabilnih grupa ispitanika u odnosu na profile očekivanja ishoda tretmana: obeshrabreni internalisti, umerenjaci, samouvereni internalisti, bespomoćni eksternalisti, samouvereni eksternalisti i situacioni optimisti. Dalje analize su pokazale da među dobijenim klasterima postoje statistički značajne razlike u pogledu nivoa indeksa uznemirenosti i pripadnosti pojedinoj dijagnostičkoj kategoriji. Rezultati govore u prilog teorijskim prepostavkama da su visoka očekivanja kontrole i efikasnosti povezana sa boljim stanjem ispitanika, ali i da postoji složen odnos među pojedinačnim merama očekivanjima ishoda tretmana. Kao najbolji prediktor se pokazala percepcija kontrole. Uticaj specifičnog lokusa kontrole je, i pored značajne korelacije sa stanjem pacijenta gde promena ka unutrašnjem lokusu prati bolje stanje ispitanika, ipak nejasan, nedosledan i zavistan od ostalih očekivanja ishoda tretmana.
Highlights
Post hoc analizom (Scheffe test, Tabela 6) je utvrđeno među kojim klasterima postoje statistički značajne razlike u pogledu nivoa indeksa uznemirenosti
Rezultati takođe ukazuju na značajnu povezanost i značajno preklapanje u uticaju između specifične self efikasnosti i percepcije kontrole, kao i da je, iako je specifični lokus kontrole nisko ali značajno povezan sa stanjem pacijenta, njegov uticaj ipak zavistan od uticaja percepcije kontrole
Summary
Roter je lokus kontrole definisao kao ljudsko očekivanje da će unutrašnji, odnosno spoljašnji faktori uticati na ishode događaja. Povezanost strukture očekivanja ishoda i kliničke slike kod psihijatrijskih pacijenata pitanju procena negativnog ishoda, izgleda da može biti manje adaptivno zauzeti unutrašnji lokus kontrole nego spoljašnji. Stav da je neuspeh rezultat unutrašnjih karakteristika može da pasivizira i obeshrabri osobu u daljim zalaganjima, kao i da negativno utiče na procenu sopstvene efikasnosti i osećaja kontrole. Posedovanje spoljašnjeg lokusa pri eventualnom neuspehu može pozitivno da utiče na motivaciju i sliku o sebi. (Bandura, 1982) S obzirom da je u terapiji jedan od važnih ciljeva promena ponašanja u određenom pravcu, procena self-efikasnosti može da posluži kao koristan prediktor promene i smernica pri odabiru odgovarajućih terapijskih intervencija (Gavrilov-Jerković, 2007). Istraživanja takođe ukazuju na to da, što je simptomatologija bogatija, to je veza između mere specifične self-efikasnosti i ponašanja nejasnija. Istraživanja takođe ukazuju na to da, što je simptomatologija bogatija, to je veza između mere specifične self-efikasnosti i ponašanja nejasnija. (Suynder i Forsyth, 1990) U tu svrhu se predlaže upotreba mere generalne self-efikasnosti koja pokriva širi opseg situacija. (Schwarzer, Jerusalem 2002)
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
