Miejsce geografii w badaniach nad językami. Między geografią języków a geografią lingwistyczną

Abstract

Język jako społecznie ukształtowane narzędzie służące do komunikacji międzyludzkiej stanowi jeden z głównych wyróżników naszego gatunku, a zarazem podstawowy nośnik kultury. Główną dyscypliną naukową zajmującą się językami jest językoznawstwo, jednak również inne nauki mają swój udział w pogłębianiu wiedzy na ich temat. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na badanie języków z perspektywy geografii, próba wskazania, gdzie przebiega granica między dziedzinami badań geografii i językoznawstwa, a także usystematyzowanie nazw subdyscyplin zajmujących się badaniami na pograniczu tych dwóch dyscyplin. We wstępie pokrótce zarysowane są funkcje języka oraz trudności, jakie sprawia klasyfikowanie języków i dialektów. Następną część artykułu stanowi próba usystematyzowania terminologii związanej z badaniami prowadzonymi na pograniczu geografii i językoznawstwa poprzez analizę podobieństw i różnic między takimi pojęciami jak „geografia języków”, „goegrafia lingwistyczna” i „geolingwistyka”, a także ich angielskimi i francuskimi odpowiednikami. Stanowi to podstawę do stwierdzenia, na jakich płaszczyznach geografia i lingwistyka mogą się wzajemnie uzupełniać, a gdzie występują granice między oboma dyscyplinami. Na zakończenie pojawia się próba odpowiedzi na pytanie, jakie są perspektywy geograficznych badań nad językami: czy geografia powinna współpracować z językoznawstwem i ewentualnie w jakim zakresie.