Lâmiî-zâde Lem’î Çelebi ve İki Eseri: Bahrü’l-Evzân ve Menâkıb-ı Üveysü’l-Karen

Abstract

16. yüzyıl müelliflerinden Lâmiî Çelebi; defterdar bir babanın oğlu ve nakkaş bir dedenin torunu olup Bursa’nın tanınmış kişilerindendir. Âlim ve şair kişiliği sayesinde ünü, sadece Bursa ile sınırlı kalmamış; bütün bir Osmanlı coğrafyasına yayılmıştır. Lâmiî’nin oğulları da ilimle meşgul olmuştur. Bunlardan biri Derviş Muhammed Lem’î Çelebi’dir. Babasına olan bağlılığını mahlasına da yansıtan Lem’î Çelebi pek tanınmamaktadır. Bu çalışma, söz konusu eksiğin giderilmesi için kaleme alınmıştır. Lem’î mahlaslı 3 şairden biri olduğu bilinen Derviş Muhammed Lem’î Çelebi hakkında literatürde sadece Lâmiî’nin oğlu olduğu, çeşitli yerlerde müderrislik yaptığı ve Bahrü’l-Evzân adında bir eseri olduğuna dair kısaca bilgi verilmiştir. Tarafımızdan yapılan araştırmalar sonucu onun Bahrü’l-Evzân adlı eserine ulaşılmıştır. Eser, bilim dünyasına ilk defa bu çalışma ile tanıtılacaktır. Halihazırda bilinen tek nüshası Konya Yusufağa Kütüphanesi 42 Yu 139/7 numarada kayıtlıdır. Lem’î’nin kendi eseri olduğu için onunla ilgili en önemli kaynak, Bahrü’l-Evzân’dır. Yine Lâmiî’nin Menâkıb-ı Üveysü’l-Karen adlı eseri ile Lem’î Çelebi’nin yolları bir yerde kesişmiştir. Hem Lâmiî hem de Lem’î Çelebi adına kayıtlı Menâkıb-ı Üveysü’l-Karen nüshalarına rastlanmıştır. Lâmiî’nin, Münşeat adlı eserinde de oğlu Lem’î’den bahsettiği görülmüştür. Bu çalışmada Münşeât’ın yanı sıra Lem’î’den bahseden tezkireler de incelenecek, Bahrü’l-Evzân tanıtılacak ve Menâkıb-ı Üveysü’l-Karen’in Lem’î ile olan ilişkisi ele alınacak ve bu yeni bilgilerden hareketle Lem’î Çelebi bilim dünyasına tanıtılmış olacaktır.