Abstract
In Belgium and in the Netherlands, religious education (RE) in state schools as well as in faith-based schools is organized by the (recognized) religious communities/ schools and not by the state. Although RE is in both countries largely secularized and pluralized, it is officially organized in a denominational way. This is different in Scandinavia and in the UK, where the state is responsible for RE which is, accordingly, non-denominational. Also in France and in Luxembourg is the situation different, as RE is no part of the state school curriculum in these nations. In this contribution, I will illustrate how these different RE models are largely influenced by different church-state relations. In order to do so, I will make a distinction between (1) Lutheran and Anglican nations (non-denominational and non- confessional RE); Roman-Catholic nations with a strict separation between church and state (no RE as a separate school subject); and Roman-Catholic and mixed (Catholic + Lutheran/Calvinist) nations with a regime of ‘mutual independence’ between church and state (denominational and often also confessional RE). In a final part, I will illustrate how both in Belgium and in the Netherlands RE policy can change in a more pragmatic way, without institutional changes of their respective church- state regimes. Therefore three strategies are mentioned: (1) denominational and non-confessional RE; (2) a core curriculum RE; and (3 creative constitutional interpretations.
Highlights
Hoewel de overgang van mono-confessioneel naar pluriform religieonderwijs op theologisch en inhoudelijk gebied niet altijd evident was, was er voor deze verandering geen substantiële wijziging nodig op het gebied van kerk-staat verhoudingen en, hiermee samenhangend, op het gebied van de organisatie en controle van het religieonderwijs: in het mono-confessionele model was de kerk als autonome en onafhankelijke actor verantwoordelijk voor het religieonderwijs en dit alles is principieel hetzelfde gebleven in een pluriform model, waarin verschillende religies en levensbeschouwingen verantwoordelijk zijn voor de organisatie, inhoud en inspectie van de betreffende religievakken
Die eveneens gezien kan worden als een deconfessionalisering binnen het bestaande constitutionele kader, werd gedeeltelijk opgenomen in het Vlaams Regeerakkoord (20192024): In de derde graad van het secundair onderwijs kan het gemeenschapsonderwijs overschakelen van 2u levensbeschouwing naar 1u levensbeschouwing en 1u interlevensbeschouwelijke dialoog, waarbinnen eveneens eindtermen die passen binnen burgerschap worden gerealiseerd.[32]
Al vrij snel na de publicatie van het Regeerakkoord gaven de afgevaardigden van de erkende levensbeschouwingen, in een gezamenlijke verklaring, aan om in overleg met het Gemeenschapsonderwijs, “ten volle onze verantwoordelijkheid te nemen daar waar men voor de mogelijkheid kiest het tweede uur anders in te vullen.”[35]. Niet alleen getuigt dit voorstel van een erg defensieve houding, het is ook maar de vraag of dit voorstel realistisch is wanneer de verantwoordelijkheid voor de levensbeschouwelijke vakken bij de erkende instanties – en niet bij de overheid – blijft liggen
Summary
Lange tijd was religieonderwijs op de openbare scholen in Europa over wegend christelijk. Dit is één van de redenen waarom er in een aantal landen, waaronder België en Nederland, eerder pragmatisch wordt omgegaan met het levens beschouwelijk onderwijs op school en er gezocht wordt naar alternatieven die beter tegemoet komen aan de levensbeschouwelijk gekleurde schoolpopulatie, zonder daarbij verregaande institutionele wijzigingen door te voeren. Deze bijdrage richt zich hoofdzakelijk op het religieonderwijs op openbare scholen.[1] Echter, wanneer wordt ingezoomd op België en Nederland wordt er, gezien het grote aantal bijzondere scholen[2] daar, ook aandacht besteed aan het bijzonder onderwijs en de manier waarop daar met religieonderwijs wordt omgegaan.
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
