Evaluation of compulsory Arabic textbooks used in Anatolian Imam Hatip High Schools in terms of teaching collocation structures

Abstract

Herhangi bir dildeki bir metin ya da konuşma incelendiğinde çok sayıda eş dizim yapılarla karşılaşılmaktadır. Bu yapılar anadilde hazır olarak duyma neticesinde öğrenilip kullanılırken, yabancı bir dilin öğretiminde ise bu yapıların dilin diğer unsurlarının öğretildiği gibi öğretilmesi gerekmektedir. Bu nedenle sözcüklerin bellekte kalıcı olabilmesi ve sözcüklerin sınırlarının tespit edilmesi amacı ile dil öğretim materyallerinde eşdizimlere çokça yer verilmektedir. Başta kitaplar olmak üzere bu materyallerde eşdizim yapıların anlamsal ilişkileri üzerinde durulmakta, edinimin ölçülmesi amacı ile sorulara yer verilmektedir. Dil öğretiminde temel becerilerin hepsinde bu yapıların öğretilmesinin bir zorunluluk olması eşdizimi son yıllarda Arapça öğretiminde öne çıkan konulardan birisi haline getirmiştir. Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı imam hatip liselerinde verilen Arapça eğitiminde de bu durum açık bir şekilde görülmektedir. Çalışmada Bakanlık tarafından eğitim materyali olarak tercih edilen ders kitapları, eşdizimsel ifadeler açısından değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda ders kitaplarında benimsenen müfredatın bir özelliği olarak bu yapılara müstakil bir başlık altında yer verilmemekle beraber bu yapıların anlama katkısının ortaya konulması amacı ile çok sayıda farklı birliktelikteki eşdizime yer verildiği görülmüştür. Ayrıca ders kitabının çeşitli başlıklarında da bu yapıların kullanılması dil öğretiminde eşdizime karşı öğretmen ve öğrencilerde bir farkındalığın oluşturulmasının da hedeflendiği değerlendirilmektedir.