Effect of Drought Stress and Different Concentrations of Salicylic Acid on Yield, Yield Components and Essential Oil of Fennel (Foeniculum vulgare Mill.)

Abstract

رازیانه (Foeniculum vulgare L.) گیاهی است چندساله که از مهم‌ترین و پرمصرف­ترین گیاهان دارویی به‌شمار می­آید و عمدتا به‌منظور استفاده از اسانس حاصل از آن در صنایع مختلف دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد کشت قرار می­گیرد. این تحقیق با هدف بررسی اثرات غلظت‌های مختلف اسید سالسیلیک بر خصوصیات کمی و کیفی رازیانه تحت شرایط تنش خشکی انجام گردید. آزمایش به­صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در شهرستان رزن به‌اجرا در آمد. فاکتور اصلی شامل پنج سطح رژیم آبیاری (آبیاری کامل، حذف آبیاری در مرحله ساقه­دهی، حذف آبیاری در مرحله غنچه­دهی، حذف آبیاری در مرحله گل‌دهی و حذف آبیاری در مرحله شروع پر شدن دانه) و فاکتور فرعی شامل چهار غلظت مختلف اسید سالیسیلیک (آب خالص، سه، شش و هشت میلی­مولار) بود. در تیمار رژیم آبیاری، پس از حذف آبیاری در هر یک از تیمارهای خشکی، مجددا آبیاری (بعد از 20 روز) تا انتهای دوره رشد انجام شد. نتایج نشان داد که دو تیمار عدم کاربرد اسید سالیسیلیک در شرایط حذف آبیاری در مرحله پر شدن دانه و کاربرد شش میلی­مولار اسید سالیسیلیک در شرایط حذف آبیاری در مرحله گل‌دهی، به‌ترتیب با 3/21 و 3/20 عدد شاخه فرعی در بوته، بیشترین انشعابات فرعی در بوته را به خود اختصاص دادند. تیمار کاربرد هشت میلی­مولار اسید سالیسیلیک در شرایط حذف آبیاری در مرحله پر شدن دانه بیشترین تعداد چتر در بوته و وزن هزار دانه را از خود نشان داد. بیشترین تعداد چترک در چتر متعلق به تیمارهای کاربرد شش و هشت میلی­مولار اسید سالیسیلیک در شرایط حذف آبیاری در مرحله پر شدن دانه بود. کمترین مقادیر دانه در چترک در سطوح مختلف اسید سالیسیلیک در شرایط حذف آبیاری در مرحله گل‌دهی ملاحظه گردید. نتایج نشان داد که تیمارهای کاربرد صفر و سه میلی­مولار اسید سالیسیلیک در شرایط آبیاری کامل با تولید بیش از 800 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.