Coastal morphodynamic analysis with the aim of determining the sediment cell boundaries (Case study: Hormozgan province)

Abstract

بررسی تعادل رسوبی ساحل و استفاده از مفهوم سلول رسوبی رویکرد جدید و موثر در مطالعه انتقال رسوب و تغییرات خط ساحل در چند دهه اخیر است که بر اساس نگرش سیستمی به تحولات ساحل پایه­گذاری شده است. در این نگرش بخش قابل تفکیک از ساحل که به سلول رسوبی موسوم است به صورت یک سیستم مدل می شود که دارای ورودی نظیر ورودی رسوب و وضعیت فعلی ساحل است. در این سیستم ناشی از یک­سری فرآیندهای انتقال رسوب، خروجی سیستم حاصل می­گردد که همانا رسوب خروجی از سیستم و وضعیت جدید ساحل اعم از فرسایش و رسوبگذاری و تغییر خط ساحل است. سواحل استان هرمزگان از مهمترین و استراتژیک ترین سواحل ایران است که دارای محیط ساحلی بسیار پیچیده و تنوع فرم و فرآیند‌‌ است. از این­رو این سواحل براساس واحد‌‌های ژئومورفولوژیکی، الگوی موج و جریان خط ساحلی به سلول و زیرسلول­های رسوبی تقسیم شد‌‌ند. جهت نیل به این هدف از نقشه­­های توپوگرافی 1:25000 و زمین­شناسی 1:100000، تصاویر ماهوار‌‌ه­ای LandSat8، داده­‌‌های هیدرودینامیک، آمار باد، هیدرولوژی، لایروبی بنادر بزرگ و رسوب­شناسی (تهیه شده توسط سازمان بنادر و دریانوردی) استفاده شده است. داده­‌‌ها در محیطArcGIS10.3 تحلیل شده و محیط ساحل براساس ویژگی­‌‌های مشترک فرم و فرایندی طبقه­بندی و بر مبنای هدف مطالعه، مرز سلول­های رسوبی با استفاده از معیارهای ژئومورفولوژیک و درطی شش مرحله تعیین شد. سپس در هر سلول، با استفاده از داده­های گل­موج، گل­جریان، گل­رسوب، نت رسوبی و نقشه ژئومورفولوژی، مخازن و منابع رسوبی و جهت جابجایی رسوب تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان می­دهد که به منظور تعیین راهبردها و سیاست­های مدیریت خط ساحلی، بر اساس تفاوتهای محیطی سلول­ها به به 6 سلول اصلی و 17 زیرسلول قابل تفکیک هستند که این تفاوت­های سلولی می­تواند در تعیین نوع و شیوه کاربری­های آتی قلمرو ساحلی مورد استفاده مدیران و بهره­برداران ساحلی قرار گیرد.