Calligrapher Ahmed Rıf'at Efendi's Script Moulds of the Tahir Baba Dervish Lodge and Masjid Inscription

Abstract

Sosyal ve siyasi sahada çalkantılı fakat sanat hayatında bir o kadar müspet gelişmeleri barındıran 19. yüzyıl, Osmanlı’da hayatın her alanında ıslahatlar çağı olarak görünür. Hat sanatı açısından önemli sanatkârlar bu devirde yetişmiş ve sonraki çağlara etki eden tekâmül hareketleri gerçekleşmiştir. Bununla birlikte Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ve buna bağlı olarak Bektaşîliğin lağvedilmesi gibi keskin olaylar da yine bu devirde meydana gelmiştir. Takribi 18. yüzyılın sonlarında İstanbul Üsküdar’da kurulduktan sonra 1826 olaylarında yıkılan ve 1860’larda tekrar açılan, 1925’ten sonra ise tarih sahnesinden tamamen silinen Tahir Baba Tekkesi bu dönemlere şahitlik eden yapılardandır. Bugün tekkeye ait yalnız küçük bir hazire geriye kalmıştır. Devrin bir sanatkarı olan Ahmed Rıf’at Efendi tarafından yazılmış kitabe kalıpları, tekkenin varlığına ve serüvenine dair bir vesika hüviyetindedir. Bina ve kitabe bugün mevcut olmasa da metni günümüze ulaşmıştır. Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi BY8363’te yer alan kitabe kalıpları, hattat ve sanat kudreti hakkında olduğu kadar yazıldığı devre ve esere ait bilgileri bugüne taşımaktadır. Çalışmada Rıf’at Efendi’nin Tahir Baba Tekke ve Mescidi’ne ait kitabe metni, hat sanatı ve içerik bazında incelenmiştir. Kitabe metni yazı sanatı çerçevesinde hattatının kabiliyetini gösterirken muhtevasındaki tarih ve isimler ile tekkeye dair bilgileri teyit ederek günümüze ulaştırmaktadır.