Bir Zanaat Olarak Görüşme Yönetim Alanında Yazılan Doktora Tezleri Üzerine Metodolojik Bir İnceleme/ Interview as a Craft A Methodological Review on Doctoral Dissertations Written in the Management Field

Abstract

Bu makale, yönetim alanında yazılan ve birincil veri toplama yöntemi olarak görüşme yöntemi kullanılan 13 doktora tezinin metodolojik incelemesini sunmaktadır. Ayrıca, görüşme araştırmalarına ilgi duyan araştırmacıların başvurabileceği detaylı bir literatür incelemesi de içermektedir. Araştırmada veri olarak, Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi’nin web sayfasında yapılan sistematik tarama sonucunda seçilen 13 doktora tezi kullanılmıştır. Tezlerin analizinde literatür incelemesi sonucu belirlenen değerlendirme kriterleri kullanılmış ve nitel içerik analizi uygulanmıştır. İçerik analizi sürecinde ağırlıklı olarak tümdengelimsel bir yaklaşım izlendiği söylenebilir. Kriterlerin çoğu, Steinar Kvale’nin “zanaatkar görüşme yaklaşımı”nı temel almakla birlikte, nitel araştırma alanında önde gelen araştırmacıların eserlerinden de faydalanılmıştır. Araştırma bulguları, görüşme araştırmasının uygulama adımlarında bazı önemli eksikliklerin olduğunu göstermektedir. Öne çıkan eksiklikler, yöntemin felsefi altyapısının ihmal edilmiş olması, görüşme verisinin analizinde izlenen yöntemlerin kavramsal açıdan bazı tutarsızlıklar ve belirsizlikler içermesi, tek kaynaktan faydalanma, araştırmada geçerlilik ve güvenilirlik unsurlarının nasıl sağlandığı ile ilgili yeterli açıklamanın olmaması ve bazı tezlerde bu kriterlerin yalnızca literatür tanımlarının verilmiş olması, bulguların sunumunda standart bir yaklaşımın izlenmesi olarak sıralanabilir. Bu bulguların yanı sıra, değerlendirme kriterlerinin çoğunu sağlayan ve zanaatkar görüşme yaklaşımının bazı özelliklerini taşıyan doktora tezlerinin olduğu da belirlenmiştir. Bulguların sunumunda bu tezlerden alıntılara yer verilmiştir. Araştırmanın bulguları, üniversitelerde karar verici pozisyonlarda olan akademisyenler, lisansüstü öğrencileri ve görüşme yöntemini yeni uygulamaya başlayan araştırmacılar için öneriler içermektedir.