تأثیر گیاهان پوششی سویا و گندم بر کنترل علفهای هرز و عملکرد ذرت در شرایط منابع کودی مختلف

Abstract

به منظور ارزیابی تغییرات تراکم و ماده خشک علف‌های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در حضور سویا و گندم به عنوان گیاهان پوششی با دو منبع کودی شیمیایی و آلی آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو گیاه پوششی (سویا و گندم) و سه تیمار کودی (بدون کود، کود شیمیایی و کمپوست) بود که مقدار کود بر اساس آزمایش تجزیه خاک و نیاز غذایی ذرت (به‌عنوان گیاه اصلی) لحاظ شد. هم‌چنین کشت ذرت بدون گیاه پوششی در شرایط آلوده و عاری از علف‌ هرز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. کشت ذرت در خرداد ماه و کشت گیاهان پوششی نیز به صورت هم‌زمان با گیاه اصلی و بین ردیف های گیاه اصلی صورت گرفت. نتایج نمونه‌برداری از علف‌های هرز نشان داد که کشت ذرت به همراه گیاه پوششی سویا باعث کاهش تراکم علف‌های هرز نسبت به کشت ذرت بدون گیاه پوششی در شرایط آلوده به علف‌ هرز شد، ولی گندم به علت تولید ماده خشک کمتر و از بین رفتن در اواخر فصل رشد در فرونشانی و کاهش تراکم علف‌های هرز موفق نبود. از این‌رو کمترین ماده خشک علف‌های هرز مربوط به کشت ذرت به همراه گیاه پوششی سویا و کمپوست و بیشترین مربوط به شاهد آلوده به علف‌های هرز بود. هم‌چنین کمترین عملکرد دانه ذرت (3/2733 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار شاهد آلوده به علف‌ هرز و بیشترین عملکرد دانه ذرت (به ترتیب 0/12124 و 3/8351 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار شاهد عاری از علف‌ هرز و گیاه پوششی سویا با کمپوست بود. در بین تیمار‌های کودی، گیاه ذرت در تیمارهای کمپوست و کود شیمیایی در هر دو گیاه پوششی دارای عملکرد بیولوژیک بیشتری نسبت به بدون کود بود و تفاوت این دو نیز از نظر آماری معنی‌دار نبود. از آنجا که گیاهان پوششی موجب کاهش رشد علف‌های هرز شدند و همچنین تفاوتی بین استفاده از کود شیمیایی و آلی وجود نداشت می‌توان از این دو راهکار برای تولید مطلوب در راستای کشاورزی پایدار استفاده کرد.