Abstract
عاملیت چیست وعامل اجتماعی چه کسی است؟ آیا می‌توان برای مشارکت در جنبش‌های اجتماعی مرز سنی معین کرد؟ آیا خیزش‌های انقلابی برآمده از نوع خاصی از سوژه‌گی و عاملیت اجتماعی-سیاسی است که نوجوانان به دلیل معیار سنی فاقد آن هستند؟ پیامدهای چنین پیش فرضی چیست و چگونه نگاه ما و روایت غالب از تاریخ جنبش‌های اجتماعی-انقلابی در ایران معاصر را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ این مقاله که به صورت گفتگو بین دو محقق حوزه آموزش-تاریخ و پدیده‌شناسی عاملیت و مقاومت ارائه می‌شود - سعی دارد به این سوالات پاسخ داده و جنبه‌های گوناگون آن و پیچیدگی‌های (روش) شناختی عاملیت نوجوانان و مشارکت آنها در خیزش‌های انقلابی-اجتماعی را مورد نقد و بررسی قرار دهد. مرکز توجه این گفتگو انقلاب ۵۷ و مشارکت دانش‌آموزان در اعتراضات پیش از سرنگونی نظام شاهنشاهی و پس از برپایی نظام اسلامی است. از نظر نویسندگان این مقاله توجه به این گذشته نانوشته از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا که پیشینه تاریخی مشارکت نوجوانان در روندهای اجتماعی در ایران را به رسمیت شناخته و فضای شناختی لازم را برای درک عاملیت نسل زد (دهه هشتادی‌ها) در جنبش زن، زندگی، آزادی به عنوان واقعیتی تاریخمند و برخواسته از تجربه ای جمعی – و نه لحظه ای و خاص – فراهم می‌سازد. ياسمین الخنسا محقق حوزه جامعه‌شناسی آموزش تاریخ به بررسی علت آنچه او غفلت غالب و نوعی فراموشی گزینشی می‌پردازد که از دید وی روایت‌های اصلی انقلاب ۵۷ را از عاملیت نوجوانان-دانش‌آموزان تهی کرده است: آنها را به مثابه فاعلان حاشیه ای و یا قربانیان خشونت حکومتی نادیده گرفته (توسط مخالفین جمهوری اسلامی) و یا به عنوان عنصر ایدولوژی رسمی از آنها استفاده ابزاری (توسط ایدئولوگ‌های حکومت) کرده است. دغدغه اصلی محقق پاسخ به چرایی این نادیده‌انگاری و کارکردهای استفاده ابزاری از آنها در خاطره‌سازی جمعی است. در تحلیل این روند شکوفه سخی محقق حوزه پدیده‌شناسی֥ تمامیت خواهی، فاعلیت و عاملیت انسانی و مقاومت، با تاکید بر ضرورت آگاهی به حضور اولیه فاعلیت انسانی در شکل گیری سوبژه سیاسی و انقلابی به زیربنای روش شناختی و معرفتی آن می‌پردازد و با مرور تجربه خود در جایگاه دانش‌آموزی فعال در انقلاب ۵۷ کور-بینی در تعاریف موجود از عاملیت نوجوانان در جنبش‌های اجتماعی را به چالش می‌کشد و بر درک مشارکت آنها بر مبنای تجربه زیسته و پیشینه تاریخی تاکید می‌کند.
Sign-in/Register to access full text options 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callSimilar Papers
Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
